فاجعه‌سازی یا رشد؟
فاجعه‌سازی یا رشد؟
انتخاب کنید
فاجعه‌سازی یا رشد؟
در این پست می‌خواهیم راجع‌به تأسف‌گرایی صحبت کنیم؛ که آن‌هم یک تحریفِ شناختی و عینکی‌ست که بین ما و واقعیت اصلی فاصله می‌اندازد و اجازه‌ی تجزیه و تحلیل درست به ما نمی‌دهد و در نتیجه حالمان بد می‌شود.
مثال: “یکی اتومبیلی داشته و فروخته است، تأسف می‌خورد که چرا ارزان آن را فروخته؟ چرا الآن یا در گذشته که گران شده بود آن را نفروختم؟”
این نگاه باعث می‌شود که یک گفتگوی درونی و سرزنش‌گر با خودمان شکل بدهیم. این یک آلودگی‌ست که بالغ امروز جای اینکه بتواند به تصمیمات جدید فکر کند، مدام در حال تأسف خوردن است. والد سرزنش‌گرِ ما بالغ‌مان را آلوده می‌کند، از طرفی آن بالغ وقتی آلوده هست نمی‌تواند واقعيت بیرونی را خوب ببیند.
نوبت فاجعه‌سازی‌ست
تحریف ناشی از تأسف‌گرایی وقتی بیشتر و بدتر می‌شود که فاجعه‌سازی هم با آن قاطی می‌شود. شخصی که ماشینش را فروخته، به جابجایی جدید قیمت برمی‌خورد، می‌بیند نمی‌تواند ماشینش را بخرد و نگاهش چندین برابر تیره‌تر می‌شود.
(البته شرایط اقتصادی جامعه‌ی ما به‌گونه‌ای نامتعادل است که مثال بالا عموماً به‌شکل نابسامان و خارج از نظر ما اتفاق می‌افتد، بنابراین با تصادف اتومبیل مثال می‌زنم)
یک تصادفی برای فرد اتفاق می‌افتد. چه فرد مقصر باشد و چه نه. خودش را سرزنش می‌کند: “چرا من از کوچه پایینی نرفتم؟ چرا از کوچه بالایی نیامدم؟” یک خشی روی ماشین افتاده و این برایش فاجعه می‌شود: “چه‌جوری درستش کنم؟ یک روز از زندگی افتادم.”
وقتی چنین اتفاقی می‌افتد، آلودگی دوطرفه صورت می‌گیرد. یعنی بالغ ما از یک‌طرف به سرزنش‌های والدمان گرفتار می‌شود و از یک‌طرف یک حجم زیادی از هیجان در کودک درون ما که توانایی هندل کردنش را ندارد، صورت می‌گیرد. در نتیجه خروجی آن، یک کودک پرخاشگر است که او را در هیئت یک بزرگسال می‌بینیم. به‌جای حل موضوع یک دعوایی درست می‌کند و بعضاً شاهد هستیم که در چنین مواقعی، بی‌صبری فرد منجر به اتفاقات تلخ‌تری می‌شود.
والد حمایتگر و رشد روانی
بعضی‌ها با این موضوعات مواجهه‌ی موقتی دارند. مثلاً: “قسمت اینجوری بود. ببینیم چه می‌شود. شاید بدتر از این اتفاق می‌افتاد.” اینجا والد حمایتگر آمده و کمک می‌کند به اینکه صبر بیشتری به‌خرج دهیم.
در جریانات این‌چنینی ما باید دنبال راه‌حل باشیم و از حضور والد حمایتگر استقبال کنیم تا از شدت تأسف‌باری و فاجعه‌سازی کم شود.
نتیجه‌گیری؛ رشدِ بالغ
اما این، راه‌حل آخر نیست، بلکه صرفاً به‌عنوان یک سوپاپ اطمینان عمل می‌کند. ما باید به‌مرور زمان، بالغ خودمان را رشد دهیم و به‌روزرسانی کنیم تا بتوانیم کمی از شدت تحریف موضوعات کم کنیم.
